میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، در سخنرانی روز چهارشنبه خود در پنجاهمین نشست شورای حقوق بشر این سازمان، از اوضاع حقوق بشری در افغانستان ابراز نگرانی کرد و گفت: «زنان افغانستان با ستمی نهادینه‌شده مواجه‌اند و این کشور در پی فروپاشی دولت و گسترش فقر، در بحران عمیق اقتصادی، اجتماعی و حقوق بشری فرو رفته است.»

کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در ادامه، با اشاره به محرومیت زنان و دختران افغانستانی از حق کار و تحصیل تصریح کرد: «با اینکه زنان در افغانستان با سرکوب و تهدید مواجه‌اند، برای مطالبه حقوق انسانی خود شجاعانه عمل می‌کنند.» او افزود: «اجازه دهید واضح بگویم: آنچه امروز در افغانستان شاهدیم، ستم نهادینه‌شده و سازمان‌یافته علیه زنان است.»

میشل باشله که در ماه مارس به افغانستان سفر کرده و با رهبران گروه طالبان نیز ملاقات کرده بود، در این سخنرانی‌ افزود که زنان در افغانستان با همان سناریویی مواجه‌اند که از آن می‌ترسیدند. به گفته او، علی‌رغم تصویب معاهدات بین‌المللی از جمله کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان، مقام‌های طالبان به تعهدات خود به جامعه بین‌المللی پایبند نیستند.

او گفت: «من از مقام‌های حکومت طالبان می‌خواهم که به تعهدات خود در قبال رعایت حقوق زنان احترام بگذارند، فورا امکان گفت‌وگوی معنادار با زنان افغانستان را ایجاد کنند و به صدای آن‌ها گوش دهند.»

عفو عمومی عملی نشد

میشل باشله در بخش دیگری از سخنانش، با اشاره به وجود گزارش‌های موثق از بازداشت، شکنجه و کشتار نظامیان و کارمندان دولت پیشین افغانستان، گفت که یوناما (دفتر هیئت نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان) از دستگیری‌ها و بازداشت‌های خودسرانه، بدرفتاری و موارد مشابه گزارش‌های متعددی دریافت می‌کند. او اضافه کرد که در این موارد، قتل و شکنجه کارمندانی که با دولت پیشین افغانستان کار می‌کردند هم مشاهده می‌شود.

میشل باشله در ادامه، به حملات ماه‌های اخیر به اقلیت‌های مذهبی و قومی در افغانستان اشاره کرد و از مقام‌های طالبان خواست مسئولیت خود در حفاظت از همه مردم افغانستان را که تحت سلطه آنان زندگی می‌کنند، از یاد نبرند.

نگرانی از شکنجه غیرنظامیان در پنجشیر

باشله در این سخنرانی‌، به عملکرد طالبان در پنجشیر هم پرداخت و گفت: «من همچنان از اطلاعات دریافتی درباره موارد ادعایی نقض حقوق بشر و شکنجه غیرنظامیان در استان‌های شمالی، از جمله پنجشیر نگرانم؛ منطقه‌ای که اخیرا در آنجا درگیری بین نیروهای امنیتی [طالبان] و جنگجویان وابسته به جبهه مقاومت ملی را شاهد بوده‌ایم.»

کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد تصریح کرد: «ادعاهایی جدی وجود دارد که مستلزم تایید است؛ اینکه غیرنظامیان در معرض نقض قوانین بین‌المللی حقوق بشر و قوانین بین‌المللی بشردوستانه از جمله دستگیری‌های خودسرانه، قتل‌های فراقانونی و شکنجه قرار دارند.»

باشله از هر دو طرف درگیر در پنجشیر خواست خویشتندار باشند و به حقوق بشر و سایر قوانین بین‌المللی بشردوستانه احترام بگذارند.

افزایش تهدیدها علیه فعالان مدنی و مدافعان حقوق بشر

کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، در واکنش به فرمان‌های محدودکننده و سختگیرانه طالبان برای زنان، رسانه‌ها، فعالیت‌های مدنی و سازمان‌های حقوق بشری در افغانستان گفت که فعالان مدنی و مدافعان حقوق بشر در معرض خطر قتل، ناپدید شدن اجباری، بازداشت، حمله، آزار و اذیت، تهدید و دستگیری قرار دارند.

میشل باشه از طالبان خواست محدودیت‌های وضع‌شده برای فعالیت‌های مدنی و حقوق بشری را لغو کنند و برای این گروه‌ها فضای فعالیت آزادانه به وجود آوردند.

باشله از اقدام طالبان در انحلال کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز انتقاد کرد و گفت که از شنیدن این خبر ناراحت شده است. او از انتصاب و فعالیت ریچارد بنت به عنوان گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان، ابراز خشنودی کرد و گفت که مشتاق است نخستین گزارش ریچارد بنت پس از سفر او به افغانستان را بشنود. ریچارد بنت قرار است نخستین گزارش خود از اوضاع حقوق بشری در افغانستان را اواخر امسال به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ارائه کند. او برای تهیه گزارشی از افغانستان، اواسط ماه مه، به این کشور سفر کرده بود.

کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در پایان به افزایش آمار فقرا و نیازمندان به کمک فوری در افغانستان اشاره کرد و از سازمان‌ها و دولت‌های جهان خواست بودجه‌ موردنیاز را در اختیار سازمان‌های فعال در افغانستان قرار دهند.